Senin, 13 September 2010
BARITA NI GURU MANGALOKSA
Sian Si Raja Batak tarrajum tu sundut papituhon ma ompunta Guru Mangaloksa. Lima nasida na marhahamaranggi, ima :
1. Raja Manjalo na marhuta di Janji Matogu Sigaol
2. Guru Mangaloksa di Silindung
3. Guru Hinobaan di Angkola, dohot
4. Guru Toga Maniti di Rantau Prapat.
5. Raja Marjalang
Ia si Raja Hasibuan, ima sampudan ni Raja Sobu jala Raja Tinandang ma sihahaan na umpompar marga Sitompul. Sada do haha ni Raja Sobu, ima raja Sumba jala sada anggina, ima si Raja Naipospos anak ni Tuan Sorba di Banua, tubu ni Boru Sibasopaet.
Adong do opat iboto ni Guru Mangaloksa, ima na margoar Si Turasi na muli tu Marga Sitorus, si Palangki tumarga Panjaitan, si Sande (Natumandi) tu marga Siahaan na di Sibuntuon dohot si Tariparlan na muli tu Raja Marsundung marga Simanjuntak na umpompar Parsuratan.
Ganup do nasida paopat mamboan arta tu hutana be. Ia di Siahaan ima ulos Ranterante sian alaman tu harbangan ganjangna. Dipaduahon seakseak mas, dipatoluhon losung- si sampuludua baba jala hauma Parsuratan ma di na paopathon.
Ianggo dimulana, marhuta di lobu galagala, Dolok Tolong Balige do Raja Hasibuan, rap dohot Raja Sumba dohot Raja Naipospos, alai bungkas ma dipudian ni ari tu Sigaol, Uluan. Adong do dipungka huta dison, ima na margoar : “Hariara Manjalo”.
Ala hurang uli dope tano Uluan diroha ni Guru Mangaloksa, bungkas ma ibana tu Rura Silindung jala sorang di jabuni Guru Manomba Bisa Marga Pasaribu, di Huta Siborotan, Simorangkir.
Ditingki i mabiar do sude pangisi ni huta na maringanan dingkan pat ni dolok Siatas Barita alani pidong siputu Uluulu na adong di dolok i. Dang tarpasombu angka dakdanak na metmet marmeami di alaman ala sorpo-sorpo do ro pidong i mangaluahon angka dakdanak i laho panganonna, songon i do nang angka pinahan.
Nang pe songoni, dang adong halak na barani pulut laho pametehon pidong i, hape di sada tingki alani hajogion ni Guru Mangaloksa dipatundukma pidong sipitu uluulu i gabe sonang ma luat.
Jadi holong situtu ma rohani Guru Manomba Bisa dohot sude pangisi ni luat i mida Guru Mangaloksa. Toho adong boruni Guru Manomba Bisa na margoar si Tumaledung, laos ima saut gabe parsondukbolon di Ompunta Guru Mangaloksa.
Ditingki i dingkan habinsaran do marhuta marga Pasaribu, ima di Simorangkir nuaeng, marga Naipospos di Julu dohot di Toruan (banuarea) jala marga Sihite, Simamora, Bangkara di Peanajagar Siualuompu.
Dina sahali didok Guru Mangaloksa ma tu tuan boruna : “botima i Boruni rajanami! Ua boan majo sipanganon tu halak amanta, mangido tano i saotik asa adong bahen parguluan ni pathu”. Manghuling ma Tuan Borunai, ninna ma : “olo ba anakni namboru, molo laho ahu nimmu mangodo na nidokmi, na jadi do”. Boti ma didok mangalusi tuan dolina inon.
Asa saut ma borhat boru Pasaribu tu huta ni natorasna. Dung dibege Guru Manomba Bisa sian boruna pangidoan ni helana, dipatudohon ma santurpuk hauma na taho bolakna. Atikna mambuat roha Boru Pasaribu, didokma mangalusi : “holan saotik do dipangido helam amang, asa adong doparguluan ni patna”.
Ia dung ma inon, di isi Guru Manomba Bisa ma tano tu parindahanan isian ni sipanganon na binoan ni boruna i, huhut ma didok : “on ma lehon dainang tu helangki”.
Honsa sahatma boru Pasaribu tu jabuna, disigati Guru Mangaloksa ma parindahanan i, jadi songgot ma rohana ala tano di ida dibagasanna, di rimpu hian sipanganon. Hancit situtu ma rohana, tung songon sineat ni raut parnabung ma ateatena dihilala. Mandekdek sada ma iluna, mandekdek dua, mardangirdangir ni batu, marsimbursimbur ni sipahadua. Sangamsangamon ma ibana, ninna ma : ”naso uhum do da, na so adat pambahen ni amanta on. Dang hurippu na tungkap maruhum, singgalak marroha amanta on. Sulang sulang na tabo hulehon, hape tano sanghimpal ma ulakna”.
Tali na tos
Tu andor na pudun
Di ateate na tostos
Sai solot do na lungun.
Mangantusi do boru pasaribu dimurukni Harajaanna i, jadi di elekelek do nian asa mombun rohana. Alai mitir pe borna ianggo murukna i dang ra morpo.
Dungi ditahi rohani Guru Mangaloksa ma asa bungkas hulahulana Pasaribu i sian rura Silindung alai ndada dipabotohon i tu Tuan Boruna.
Asa dinasaborngin laho ma Guru Mangaloksa tu balian ni huta, diboan ma lasiak dohot napuran pola nania godang na. Dung i dipambursikhon ma aek ni napuran i humaliang huta huhut dipanserakhon angka sopasopana dohot angka bulung na marisi lasiak. Marnida pambahenanna i, suman ma tahe naung torop halak ro manghaliangi huta i.
Sumogot sian na somal, borhat ma ibana tu ladang na. Satongkin nari dipaula ulama humajaja tu huta huhut digorahon naung dihaliangi musu huta nasida i borngin i, laos ninna ma : “Bereng hamu ma angka sopasopa ni napuran dohot lasiak naung gok humaliang hutanta on. Hurara tung deak do musu i na naeng mambuhar hutanta on”. Alai nang pe sahat hatai tu Guru Manomba Bisa da adong pola bilolangon ibana, gariada ninna do ; “Bolobolo ni asungki! Begu aha naso adong di balian ni huta”. Jadi ndada pola disuru pangisi ni huta i marhobas mangalo musu nanidok nai manang isara maporus rupani. Jadi mago botima halojaon ni Guru Mangaloksa, ndang pul sinangkap ni roha. Alai haru pe songoni ndang manderes ibana, ingkon saut do nidok ni rohana.
Dina saborngin, dipambahen ma torop halakhalak di dolok ni Si Atas Barita, pola songon longa tinirtirhon deakna. Sude ma i dibahen bage martalitali na bontar sian bulung motung.
Dipampantikhon muse ma angka hau na pinsur manumannuman hujur. Dunghon ni i, ditanom muse angka hodong ni poring humaliang huta dohot di toru ni tangga ni jabu ni simatuana.
Asa ia dung ma inon, dibuhabuha ijuk mijur ma Guru Mangaloksa sian jabuna, dung i pintor hatop ma mulak maringkat tu jabu, dipaulaula songon na bolak-bolak bohina. Gogo jala songgot ma didok tu tuan boruna : “ida ma na di dolok an! Nunga torop ro musu manghubu hutanta on”. Umbege i, tarhutur tarhemut ma tuanboruna, mijur ma tu alaman jala ia dung di tatap dompak dolok Siatas Barita marlojongi ma ibana tu jabu ni natorasna, huhut goragora : “Musu! Musu!” ninna. Tarsonggot ma sude pangisi ni huta i. Mareak jonok jabu ni natorasna, manggauk ma ibana, ninna ma : ‘o, inang! Dia tuson hujurhi, nunga jonok musu”.
Umbege i, hapogan ma natorasna boru mijur sian jabu jala ia dung didege toru ni tangga i pintor ma songon suarani bodil ala ni hodong ni poring na tartanom disi.
Lobi songgot ma rohani Guru Manomba Bisa dirimpunaung jonok situtu musu. Biahaton ma sude pengisi ni huta i jala dohot ma nang Guru Manomba Bisa maporus tu balian. Alai lam tu ragatna do tarbege soara ni bodil ala tardege hodong ni poring naung rarak tartanom disi.
Dang dianturehon pangisi ni huta i be artana, torop do sian nasida na maporus dompak dolok Siborboron. Dipaulaula Guru Mangaloksa do dohot maporus dingkan pudi, rap dohot tuan boruna.
Dung tarholip jala dao dongan na angka na maporus i, didok ma tu tuan boruna : “Olo ba inang , boru ni raja nami! Unang ma pola dohot hita maporus, mulak ma hita tu hutanta”. Jadi muli ma nasida tutu tu huta.
Alai adong do deba sian marga Pasaribu i na tinggal di huta ala so sanga maporus manang dang tarbahensa.
Sian dolok Siborboron maporus ma marga Pasaribu tu Barus. Ima alana umbahen didok halak uju i : “Pasaribu nieak ni poring”, tarsingot na ma i.
Dibagasan dame do parsaripeon ni Guru Mangaloksa dohot boru Pasaribu huhut gabe ditumpak Debata na manompa, ai opat ma anak ni nasida, ima si Raja Hutabarat, si Raja Panggabean, si Raja Hutagalung dohot si Raja Hutatoruan. Sada do boruna, ima na muli tu Marga Rajagukguk Aritonang na tinggal di Pansurnapitu.
Ia dung ma inon, di sada tingki marsahit ma Guru Mangaloksa. Ala tar toho do leleng na parsahiton i, laho ma ibana rap dohot angka anakna mebat tu Sigaol. Sian i laho muse ma tu Janji Matogu tu huta ni iboto na na muli tu marga Sitorus.
Alai dina laho mulak tu silindung, sanga do nasida maringanan satokkin di Dolok Tolong, Balige. Hape tompu ma posi sahitni ompu i. Sungkot ma pangatuan ni datu, dang marlollu be taoar, dang mangparhorhon be tambar, suda ma baktana na sian Debata, na manompa, laos dibandahon ma di aek raja, lobu parserahan.
Dung marujung ngolu ni Guru Mangaloksa, sanga dope anakna na opat i mamungka huta dingkan Gurgur dohot Tangga Batu. Ia si Raja Hutabarat dipungka ma huta namargoar Hutabarat, si Raja Panggabean mamungka huta Sipitupitu, si Raja Hutagalung mamungka huta Sipalihuta, jala si Raja Hutatoruan mamungka huta na margoar Meat.
Dung i di laonlaon ni ari borhat ma muse angka pinompar ni si Raja Hutabarat, Panggabean, Hutagalung dohot Hutatoruan tu Onan Runggu Sipahutar jala leleng do nasida marhuta dison. Sian i marseserak muse pimompar ni na opat marga i. Sian marga Hutabarat adong na marhuta tu Pea arung, paranginan, Simamora na Bolak, Bahal Batu, Pagar Batu, Hutagurgur jala tinggal ma deba di Onan Runggu.
Sian marga panggabean adong na tu Pagar Batu, Ambar Hoda, dohot tu Lobu Hole. Sian Marga Hutagalung adong deba tu Pagar Batu, adong do tu Simamora jala deba tinggal di Onan Runggu. Sian marga Hutatoruan adong na laho tu Aek las, tu pagar batu, tu simanampang alai se adong ma tutu na tinggal di Onan Runggu.
Dina sahali masa ma di onan Runggu na tuk palonganghon roha di pinompar ni Guru Mangaloksa na tinggal di Onan Runggu. Alana, manang na pigapiga hali onan ma jala marudut udut doi, holan samansam boniaga ni halak di onan, isara na holan gadong sambing, dang adong boniaga na asing. Ia soi di onan na mangihut, pondil soban bangkudu, gabe lunda boniaga ganup onan. Pola mehet hata uju i na mandok : ”nungnga rungkup songo baniaga bangkudu”
Alani longang ni roha pinompar ni Guru Mangaloksa nadi Onan Runggu mamereng na masa i, miduk ma datu naung dipasungkuthon atik aha alana umbahen masa na songoni, alai dang adong na umbotosa.
Ia nunga porlungan i tutu di jolma na mangolu sai sungkunon do angka pande di angka hapandeon na, sungkunon do pargonsi na niuluhon na, ima da alana umbahen suruan ni pinomparni Guru Mangaloksa tu Humbang pasungkuthon tu datu dalu naung tarbarita songon tahaon dalung.
Mangihuthon pandokni datu dalu, ingkon alapon ni pimonpar ni Guru Mangaloksa ma holi holi ni ompu inon sian Toba asa tambakhonon di Dolok Siatasbarita. Jala ingkon pelehonon nasida ma sada horbo ganup taon tu simangot ni ompu i.
Asa dung dibege nasida hatorangan ni datu dalu, di jou nasida ma angka hahaanggina naung marhuta di angka luat na asing, patubegehon hatani Datu Dalu ondeng huhut patupahon angka na hombar tusi.
Ia dung marpungu, satahi ma nasida asa sude pinompar ni Guru Mangaloksa nadi Onan Runggu mulak tu Silindung, huhut i hian do nang tona ni Ompui andorang di ngoluna.
Dung i disada tingki borhat ma pinompar ni Guru Mangaloksa nadi Onan Runggu tu Silindung. Alai dang di jalo marga Pasaribu na adong dope tinggal disi nasida, gariada tahe dilelei nasida mardongan hagogoon. Dibahen i mulak ma nasida tu Onan Runggu, dihara ma sude hahaanggina angka naung marserak i, dungi martalan ma nasida.
Asa jumping ma di bulan na, dapot tingki na borhat ma pinompar ni Ompui sian Onan Runggu tu Silindung. Ditungkup nasida ma Huta Bonan Dolok sisunggulon na niinganan ni Pasaribu i. Maporus ma pangisi ni hutai tu huta na umbalga na margoar Lobu Silindung.
Balik arina masa ma porang na sobu situtu. Alai talu do Pasaribu i dohot pangisi ni Lobu Silindung inon laos dohot ma nang hutai ditungkum. Dang pola sadia leleng nari, dibuhar muse ma angka huta na dingkan hasundutan dohot juluanna. Dung ditaluhon nasida sude pangisi ni huta i, sahata ma nasida asa marga Panggabean dohot Hutagalung marhuta dingkan Toruan, marga Hutatoruan di Hasundutan jala marga Hutabarat di julu na alai laos adong tinggal di lobu silindung, satonga sian nasida. Dang pola sadia leleng nari masa muse paraloan dohot ompu ni Harungguan marga Siagian na di Pansur Na pitu. Ditaluhon do porangan ni ompu harungguan inon. Laos marbulang tungko tu Pahae Onan Hasang.
Dilaonlaon ni ari, ia marhorja ma Naipospos nadi banuarea dihalang ma gordang di tonga alaman, dirambing ogung. Dung dapot tingki ni dongan tubuna na sian Sipoholon laho manortor, ia manggora ma baginda soaloon tu pargonsi, ninna ma : “e amang panggual, pargonsi, bahen ma gondang ni na bongbong di jae, na bongbong di julu” lapatan na, na marhuaso di jae na marhuaso di julu. Manortor ma nasida marhujingjang marrogonrogon, masi paherbang tangan na dompak ginjang, umbahen masa hata : “marrogon rogon songon tortor ni banuarea”.
Umbege i targisik ma rohani pinompar ni Guru Mangaloksa, alana pataridahon hatimboon doi, patubegehon huaso dohot hasangapon ni Naipospos, na songon dolok rupani, sada patna di jae (Banuarea), nasada nari di julu (Sipoholon). Ai piltik ni sagasaga do tabo begeon, alai sogo do ianggo piltik ni hata.
Dirobean pinggol tubu
Natingkos jinalahan na
Jorbing anak ni mata
Tu nahornop binereng na
Asa i ma na gabe mulani partanggalan na jumadi pargulutan. Ai manontong do songon boanon bosi hata ni ompunta sijolojolo tubu na mandok : “songon dia pe hagabeon ni halak di atas ni tanoon naso jadi magakgak hu, songon dia pe hapogoson ni halak di toru ni langit naso jadi ma undukhu”.
Dung i musengani asa digora suhut ma hombarbalokna, pinompar ni Guru Mangaloksa asa ro manortor. Ro ma tutu nasida alai dipangido ma gondang hinapithapit tu panggual pargonsi, dang dipaherbangtanganna songon ruhut ruhut ni panortoron na somal, baliksa tahe masihapit hampilna be huhut ma sipuhung tanganna tu andorana.
Lapatanna, rade marporang mangalo Naipospos. Alai haru pe masipuhung tanganna be, tung samasoalin do panortoron nasida i huhut jenghut, rombang tu soara ni gondang na patujamjam. Laos di borngin i do marpungu siopat marga on mambahen partahian asa buharon Naipospos sian banuarea.
Dung i marsogotnai masa ma hamusuon, marporang ma pinompar ni Guru Mangaloksa maralohon Naipospos. Ujung na talu ma Naipospos, gabe bungkas ma Naipospos di Banuarea tu Sipoholon jala soluk ma marga Hutapea maringanan disi rasirasa sadarion. Dung i asa marindukporang ma pinompar ni Guru Mangaloksa di Rura Silindung.
Siala gora inon, jongjong do dipudian ni ari pardamean ditongatonga ni pinompar ni Guru Mangaloksa dohot pinompar Naipospos. Ditotophon do disi asa sude pinompar ni Guru Mangaloksa na marhuta dingkan julu na masuk tu gomgoman ni Naipospos ingkon tunduk tu panggomgommion ni Naipospos. Nasa na so olo, ingkon tinggalhonon na ma luat i. Jadi adong do tutu na olo tinggal, adong ma mandapothon angka hahaanggina na di toruan.
Dung i asa sonang ma pinompar ni Guru Mangaloksa maringanan di Rura Silindung songon i muse Naipospos di julu, marsurak surak ma pidong silopak, marolopolop pidong silogologo, manghuling ma ansosoit, marende araroma.
Ia dung ma inon, di tingki na uli di arina denggan borhat ma pinompar ni Guru Mangaloksa tu Toba mangalap holiholi ni Ompui jala ditambakhon ma di Dolok Siatasbarita.
Ihut tusi, satahi ma nasida pasahathon pelean tu Sitasa Barita manuruti tona ni Datu Dalu. Tung sude do pinompar ni Ompui ganup ripe mangalehon guguna pasi horbo pelean i jala dibagasan ari naung tiniti, nasahonsa lahilahi, nasahonsa parompuan, na magodang dohot na menek, marpunguma di onan Siborotan, Simarangkir. Dipatupa nasida ma siulaon na hombar tu pandok ni Datu Dalu.
Dung dapot tingki naung binuhul asa ditullang ma horbo pelean i dohot hujur mundi mundi, alai mangarunta ma horbo i sagogo gogona gabe malua sian borotan laos marlojongi dompak Aek Rangat Hutabarat. Ditambing horbo i ma sada horbo na asing dison sampe mate. Sian i muse ditulus marlojongi dompak Harangan na Bolak Sitompul jala ditambing muse disi sada pinahan lobu laos mate. Dang mansohot dope horbo i, diulakhon dope marlojong dompak Lobu Silindung. Dung pe sahat diharbangan ni hutai asa marobo laos mate. Dung i dipelehon ma horbo inon, dipadalan huhut parjambaran tu situan natorop. Sun marsipanganon asa marhata ma, sada ma hata nasida songon daion aek manopot Datu Dalu pasungkunhon lapatan ni masa binahen ni horbo pelean inon.
Asa manghuling ma Datu Dalu ninna ma :
1. Ia horbo na mate ditambing di aek rangat Hutabarat, na mar lapatan doi, ganup ganup pasahathon horbo pelean tu Siatas Barita ingkon dohot ma laos dina sadari i pasahathon horbo pelean tu Sombaon Panabungan na maringan dingkan Aek Rangat inon.
2. Pinahan lobu na ditambing di harangan nabolak, lapatanna, pasahaton ma pinahan lobu bahen pelean tu harangan nabolak laos dibagasan ari i.
3. Taringot tu inganan hamamate nihorbo pelean na di harbangan ni huta Lobu Silindung, na marlapatan doi, asa sian ingannan i pasahaton horbo pelean tu Siatas Barita dung jolo diborohon horbo i saborngin di Onan Siborotan. Jala ingkon adong hononhon ma sa onan na margoar : “Onan Silindung” di inganan i mangganti onan Sanduduk.
Jadi marlolo ma angka raja raja manontuhon horong horong na pasahathon pelean tu Siatas barita, tu Panabungan, tu Same, dohottu Harangan na Bolak, jala songon on ma partonding na :
1. Na pasahathon pelean tu si Atas Barita ima pinompar ni Guru Mangaloksa : Hutabarat, Panggabean, Hutagalung, dohot Hutatoruan, ima na ginoar “Siopat Pusoran”. Taringot to goar “Siopat Pusoran “ on, nabinuat doi tu adong panolopion ni angka raja raja na boi masialapan boru marga na opat i jala di unjut na parjolo di buat ma sigatgat duhut dohot panjuhutina na opat pusorannna.
2. Na pasathon pelean tu sombaon panabungan, ima marga Sihite, Simamora, Bangkara, Hutauruk dohotna asing huhut diangkupi ganup ganup marga sian Siopat Pusoran. Horbo pelean tusi : ¼ sian marga Hutabarat, ¼ sian marga Panggabean na maringanan di Lumban Ratus nuaeng, ujui maringanan dingkan Aek Rangat/Aek Situmandi, ¼ sian marga Hutagalung nadi huta Tarutung Hutagalung (Raja Pandua Amani Basa Hutagalung), jala ¼ nari ima sian Hutatoruan na maringanan di Simaungmaung dohot Parbubu
3. Na pashathon pelean tu Sombaon Same, ima marga Naipospos.
4. Na pasahathon pelean tu harangan na bolak, ima marga Sitompul.
Laos ditontuhon ma dibagian Siopat Pusoran taringot tu horbo pelean na tu Siatas Barita. Sambariba ma sian marga Hutabarat dohot Panggabean, ima na ginoaran : “Nabariba Horbo”, na sambariba nari sian marga Hutagalung dohot Hutatoruan, natong ginoaran : “Nabariba Horbo”.
Dibagian siualuompu, marga Sihite, Simamora, Hutauruk, Bakkara dohot na asing ima “Nabariba Horbo” jala “Nabariba Horbo” nari ima Hutabarat, Panggabean, Hutagalung dohot Hutatoruan.
Dibagian Naipospos, Sinagabariang ma dohot Hutauruk “Nabariba Horbo” jala Situmeang ma dohot Simanungkalit “Nabariba Horbo”. Sian on ma mulai adong bius di Rura Silindung.
Dung leleng diparlelengan, lalap di parlalapan, masa ma ari logo rangga puri di Rura Silindung pola tolu taon tolu bulan leleng na. Asa masa ma nang haleon potir. Asing sian i adong dope hinangaluthon ni roha ai tung miduk do sian angka ina naso gabean. Nungnga manang na piga piga datu disungkun aha alana umbahen na masa na songoni alai matua so adong do na umbotosa. Ujung na ditopot ma Datu Borhu Ni Aji, ninna nasida ma : “Sungkun ma jolo amang datu nami, Ompunta Debata na manitik, namanjadi, namanompa, namanggabe, napatingko Simanjujung, na manopak salimbuhu, napabuha simalolong, na patinggil sipareon, natumuhap simanghudap, napabungbung tolonan, na pahibul pasupasu, napahembang ateate, nadumandan butuha, naparimbur jarijari na sampulu, natumongos jolma manisia tu toding Debata di tonga on, barang aha ninna na sala hubahen hami jala dia sipatupaon nami asa hupatupa hami”.
Ditilik datu ima tilik tilikkan na jala dipatorang ma aha alana umbahen songoni. Dung dipatupa angka siulaon hombar tunanidokna, mansadi ma roha na lulululu jala sumindakma nang panaili.
Manghuling ambaroba
Tu julu nit apian
Sampul ma hape holso ni roha
Roma parsaulian
Mangihuthon pandokni datu inon, ingkon manopoti salah ma pinompar ni Guru Mangaloksa tu Pasaribu siala pambahenanna maradopthon Hulahulai ditingki na salpu. Alani i ingkon lehononni pinompar nai, hoda sihaspili naginoaran “Hoda Somba” tu hula hula Pasaribu inaung gabe raja i di tano Barus dungkon sa maporus sian Rura Silindung.
Topot topot do daon ni sala, somba somba daon ni sola, tangan tarjama naronsam aek do pamurina, pambahenan na sala, uhum do parpaulina. Asa satahi ma raja raja ni Siopat Pusoran pasahathon hoda somba inon, au nungnga mardabu dabu rohana songon parjuji, mamilang milang songon parmahan, pananda di sala na mamoto di pipot na.
Alai hol do roha ni halak di tingki i marlampas tu tano barus ai sipat tombak rimbun rea tole muse panamun dohot pamanus, jadi holan mara do sitagamon. Asa tung piso ninna tian ginjang, sangkalan tian toru, tung magulang ulu tian rungkung marsapu rihit partaroktohan dada binoto dope leak ni atik adong halak na mangate borhat tusi.
Jadi marhata ma angka raja raja ni Siopat Pusoran mangalehon hauma na marboni sa ampang eme siduapuluh opat soluk tu manang ise na olo borhat tu Barus pasahathon hoda somba inon toho do saut manopoti sala Siopat Pusoran tu Hulahulan Pasaribu, ai dipaborhat do opat halak tu Barus pasahathon hoda somba inon sahalak mai sian marga Hutabarat, sada sian panggabean, dohot Sitompul, sada sian Hutagalung dohot Hutatoruan jala sada ma sian Naipospos.
Jadi las situtu do rohani hulahula Pasaribu manjalo haroro nasida i jala dipaborhat muse tu Silindung dibagasan adat na gok.
BOTIMA…………
Disalin sian Buku Tarombo – Pomparan Ni Siraja Lumbantobing
Oleh : Tigor Lumbantobing
Tarutung, 12 April 2010
Selasa, 18 Mei 2010
Jadilah Diri Sendiri
MEMBANGUN KONSEP DIRI POSITIF
Banyak orang gagal bukan karena tidak punya potensi dan kemampuan, tetapi Kegagalan sering terjadi akibat kesalahan konsep diri. Sadarilah bahwa diri kita unik dan setiap manusia berbeda satu sama lainnya dan memiliki keunikan tersendiri. Sehingga be yourself - jadilah diri sendiri, ‘gheano seathon’ – kenalilah diri sendiri dan janganlah meniru orang lain yang penting adalah jujur pada diri sendiri, sadari tujuan, keinginan, kekuatan dan kelemahan diri. Apa yang telah saya lakukan untuk memaksimalkan kemampuan saya ? apa yang telah saya lakukan untuk membantu mengerjakan semua yang saya bisa? Tetapkan standar internal anda dalam rangka menjadi sosok manusia yang dicita-citakan.
Konsep diri sering diidentikan dengan istilah penghargaan diri (self esteem) yang sebenarnya sudah ada sejak lahir dengan fitrahnya seperti bayi yang polos dan self esteem kita berkembang seiring berkembangnya interaksi dengan orang lain.
Dale Carnegie (1993:31) mengartikan sebagai “suatu gabungan-suatu montase- dari semua gambaran mental yang anda ambil untuk diri anda – gambaran fikiran tentang bagaimana anda bertingkah laku.”
Definisi self esteem yang diungkapkan seorang psikolog, Dr. Palladino (1994) secara lengkap mendefinisikan sebagai :
§ Kepercayaan terhadap diri sendiri.
§ Kemampuan untuk melihat posisi diri dunia ini secara realistis dan optimis
§ Keyakinan akan kemampuan dalam membuat perubahan dan menghadapi tantangan hidup.
§ Kapasitas untuk memahami kelemahan diri dan berusaha memperbaiki diri
§ Pengetahuan tentang dri sendiri serta penerimaan akan pengetahuan tersebut.
§ Kemampuan untuk mengakui keunikan diri dan berbangga terhadap apa yang membuat diri kita unik
§ Keperacayaan akan nilai diri dan penghargaan akan kemampuan yang dimiliki
§ Kepercayaan tentang apa yang kita dapat lakukan, cara pandang positif dan keyakinan diri untuk melakukan sesuatu yang baru.
§ Kemampuan untuk untuk menggali dan menerapkan keterampilan dalam prilaku positif
§ Pemahaman bahwa kita berharga bagi diri sendiri dan orang lain
§ Mengetahui siapakah saya ?, Apa yang saya dapat lakukan serta bagaimanakah memproyeksikan pengetahuan ini lewat tindakan nyata.
§ Mencintai diri sendiri, bagimanapun juga penampilan diri dimiliki
§ Menyukai diri sendiri, menghargai diri sendiri dan mau mengahadapi resiko dan kegagalan yang mungkin menghadang.
§ Menerima diri saya apa adanya dan memiliki kekuatan untuk mendesain kehidupan yang saya inginkan.
KONSEP DIRI RENDAH = SELF ESTEEM RENDAH
Seringkali kita memandang diri kita rendah dan tak berguna. Cara pandang negative terhadap diri sendiri dan selalu diiringi persepsi negative terhadap orang lain, adalah cirri rendahnya self esteem alias penghargaan diri.
Bahaya kurangnya self esteem yang rendah akan memicu dua sikap ekstrim yang merugikan.
Pertama, sikap pasif yaitu tidak tegas dalam melakukan berbagai tindakan akibata adanya rasa takut membuat orang lain tersinggung, merasa diperintah atau merasa digurui yang akan membuat mereka membenci dan mengucilkan kita. Padahal ketegasan adalah kunci kedisiplinan yang merupakan modal penting bagi keberhasilan diri dan aktifitas kita.
Kedua sikap agresif, memaksakan gagasan, tidak mau menerima masukan dari orang lain dan cenderung mengundang perdebatan disbanding penyelesaian masalah. Padahal sikap menentang dan mengabaikan ide-iide orang lain berarti menghambatkan tercapainya keputusan yang tepat dan akurat. Juga berarti merugikan dri sendiri, orang lain dan organisasi dimana kita ingin tetap eksis didalanya. Ciri-ciri konsep diri yang rendah
1. Kesalahan persepsi terhadap diri sendiri dibandingkan orang lain : anggapan bahwa orang lain lebih baik penampilannya, lebih cemerlang idenya, lebih diperhatikan banyak orang dan akhirnya kita merasa tertinggal jauh dan untuk merubahnya tidak mampu akhirnya tidak punya keinginan untuk berubah atau menrima tantangan.
2. Koncep diri yang rendah dipengaruhi cara berfikir tentang persepsi orang lain terhadap anda : penuh prasangka dengan apa yang dibicarakan teman tentang diri anda, kritikan dianggap sebagai cemoohan, iri hati dan usaha menjatuhkan diri anda dimuka public, akhirnya tidak pernah mempercayai orang lain, apalagi berintropeksi terhadap apa yang telah dilakukan.
BAGAIMANAKAH MEMBANGUN SELF ESTEEM ?
§ Belajar menyukai diri sendiri.
Menyukai diri sendiri bukan berarti sombong tapi selalu memiliki perasaan positif dan bersyukur atas segala nikmat yang ada. Bukan berarti malas melainkan menorong diri kita untuk terus berjuang untuk menjadi pribadi yang sholeh secara emosional maupun secara spiritual.
§ Kembangkan pemikiran positif
Cara berfikir kita mengendalikan hidup kita. Bila kita berfikir sesuatu dapat terjadi maka itu akan terjadi karena tindakan kitalah yang membuatnya terjadi. Pemikiran positif inilah mendorong sikap optimis, berjiwa pememang, keberanian mengahdapi tantangan dan resiko.
§ Perbaiki kualitas hubungan interpersonal.
Disaat kita krisis kepribadian seperti minder, tidak berguna, pesimistis, maka dukungan orang lain sangat dibutuhkan. tingkatkan keakraban dengan teman dan saudara kita dan mintalah kritk dan tausiyah akan mendorong kita memahami apa yang harus segera dibenahi. Berorganisasilah, kita adakan dapat wawasan dan menmukan figure positif, kehangatan hubungan sosisal sehingga meningkatkan semangat hidup.
§ Bersikap proaktif.
Proaktif berarti berani mengambil tanggungjawab dan tidak menyalahkan orang lain jika gagal. Kemudian mau berlatih membuat keputusan efektif dan perencanaan strategis, cepat menangkap peluang, berinisiatif dan tidak menunggu-nunggu orang lain. No lucky for the jobless.
§ Jaga keseimbangan hidup
Konsep diri rendah karena kita tidak bisa menyeimbngkan diri dalam mengelola waktu, energi dan emosi kita. Buatlah prioritas antara aktifitas belajar/kuliah/kerja dengan aktifitas dirumah/keluarga; prioritas kehidupan pribadi dan kehidupan social; antara aktifitas fisik dengan aktifitas ruhiyah kita. Buatlah visi, misi dan target hidup anda baik jangka panjang maupun jangka pendek. Buatlah evaluasi (muhasabah) harian atau mingguan secara teratur.
§ Ubah cara berkomunikasi.
Ucapan ibarat pedang yang kalau tidak hati-hati akan menebasnya, sehingga ubahlah cara komunikasi diri (self talk) dengan mengubah ungkapan negative menjadi ungkapan positif :
a) Selalu menggunakan kata ‘saya’ jangan aku atau anda agar tidak terkesan tinggi hati atau menggurui.
b) Gunakan kalimat yang menjelaskan situasi sekarang bukan masa lalu atau angan-angan.
c) Katakan apa yang anda inginkan, bukan apa yang anda tidak inginkan.
d) Hindari perkataan ‘jangan’ atau julukan negative kepada diri sendiri dan orang lain, sebab akan melemahkan semangat dan menjatuhkan citra diri.
e) Simaklah dulu ucapnnya sebelum menyimpulkan atau memvonisnya.
f) Berikan umpan balik positif kepada orang lain dengan menggunakan kata :”saya menghargai, saya memahami, saya percaya anda orang baik, dsb”
g) Biarkan bahasa tubuh anda positif, walau anda sedang sedih, marah dan suntuk. Just keep smiling.
(dari berbagai sumber....)